ΜΙΧΑΗΛΙΟΝ – ΜΕΓΑ ΡΕΥΜΑ- ΑΡΝΑΟΥΚΙΟΙ

ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Διατηρέιται ακόμα το χρώμα των Ελλήνων.

            Η  Ελληνικότατη πόλις του Μεγάλου Ρεύματος στον Βόσπορο ή κατά τους Βυζαντινούς Μιχαήλιον  και αργότερα κατά τους Τούρκους Αρναούτκιοι,  ευρίσκεται πλησίον της Κωνσταντινουπόλεως και αμέσως μετά το Ρούμελη Χισάρ το φρούριο που ο Μωάμεθ ο πορθητής έκτισε προκειμένου να αποκλείσει από βορά την Βασιλεύουσα, άγνωστη στους πολλούς, υπήρξε το ιστορικό κέντρο της Φιλικής Εταιρείας .

           

Το Μέγα Ρεύμα, δεν ήταν μόνο τοποθεσία ρομαντική, αλλα και περιοχή  υγιεινή, που προσέλκυε όλους σχεδόν, τους σημαίνοντες Φαναριώτες αλλά και χώρα όπου σχεδόν όλοι οι κάτοικοι ήταν Έλληνες.

            Στην  πόλη λοιπόν αυτή είχαν την κατοικία τους σπουδαίοι Φαναριώτες, ο Σκ. Βυζάντιος, γράφει ότι “μέχρις ου προ πολλών ετών, το μόνον μουσουλμανικόν γνώρισμα εν τω Μιχαηλίω ήτο η παρά την είσοδο της οικίας του Σταυράκογλου μεγαλοπρεπής κρήνη, από την εποχή του Σουλτάνου Μουράτ του Δ'. (1611-1640)”.

Γι' αυτούς ακριβώς τους λόγους και και επιπλέον διότι ήταν τόπος παραθαλάσσιος,  ο Πάτμιος Ξάνθος κατά το 1818 προτίμησε το Μιχαήλιον (Μέγα  Ρεύμα) ως κέντρο από το οποίο θα μπορούσε να διευθύνει το κίνημα της απελευθέρωσης του Γένους. Διάλεξε λοιπόν  μια απομεμονωμένη συνοικία που με το όνομα της ξεσήκωνε από το βαθύ παρελθόν ολόκληρο κόσμο εντυπώσεων και αισθημάτων, την συνοικία που ονομάζονταν, “Καντακουζηνού”, στο δρόμο που οδηγεί προς τον ποιητικότατο λόφο του Προφήτη Ηλία με τους γηραιούς του πλάτανους. Εδώ στο Αρναούτκιοϊ ( Μέγα Ρεύμα) συναντήθηκαν στο σπιτάκι του Ξάνθου - στη συνοικία Καντακουζηνού - ο Σκουφάς, ο Αναγνωσταράς, ο Χρυσοσπάθης, ο Δημητρόπουλος, ο Φαρμάκης και άλλοι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το σπίτι όπου διέμεναν οι Φιλικοί.


Ο Σπύρος Μελάς στην εφημερίδα  “Ελεύθερον Βήμα” της 4 Απριλίου 1930 έγραφε τα εξής:

“Ητο 13 του Απρίλη του 1818 ημέρα Μεγάλο Σάββατο. Ο Ξάνθος με τις δύο φαμίλιες του, με τα κεράκια του στην εκκλησία να περιμένουν να ακούσουν το "Δεύτε λάβετε φως", να κάνουν Ανάσταση. Ο Ξάνθος (τον Σκουφά) τον παίρνει στο σπιτάκι του για φίλο, τον παρουσιάζει στις φαμίλιες του, τρώνε μαζί τον τζορμπά (σούπα), τσουγγρίζουν τ' αυγά, πίνουν κι' εύχονται τη γρήγορη Ανάσταση του Γένους. Ο Σκουφάς εξηγεί στον Ξάνθο ότι μένουν στο καράβι που τους έφερε από την Οδησσό, αυτός o Αναγνωστόπουλος και ο Λουριώτης δύο καινούργιοι φιλικοί. Ο Ξάνθος, τους καλεί κι' αυτούς. Κάνουν Πάσχα μαζί στο μικρό σπιτάκι του στο Αρναουτκιοϊ ”.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Η ΠΟΛΗ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ,  ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΟΜΟΡΦΟ ΠΡΟΑΣΤΙΟ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ 



Ο Σκουφάς πέθανε στο Μ. Ρεύμα στις 31 Ιουλίου 1819 και ετάφη στην εκκλησία των Παμμ. Ταξιαρχών. Έτσι ανακατεύθηκαν τα οστά ενός ήρωα της ελευθερίας με τα οστά Πατριαρχών, αρχιερέων, ιερέων, ηγεμόνων, πλουσίων πραματευτών, που όλοι αυτοί κατακλύζονταν από τα ίδια αισθήματα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο τρούλος του Ταξιάρχη.


ΣΤΗ ΚΡΕΜΑΛΑ

Τα διατρέξαντα επί Ξάνθου και των συναδέλφων των έγιναν γνωστά. Αυτή η αποκάλυψη προκάλεσε φόβο και τρόμο σε πολλούς Μεγαρευμιώτες και μετά  το 1820 και τα γεγονότα στις παραδουνάβιες χώρες και την συνέχεια την επανάσταση στην Ελλάδα, ανάγκασαν αρκετούς απ' αυτούς να φύγουν στο εξωτερικό. Πολλοί από τους έγκριτους ομογενείς πολλοί κρεμάστηκαν ή φονεύθηκαν είτε μέσα στην πόλη είτε στις επαρχίες όπου εξορίστηκαν.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Παλιά καρτποσταλ του Μιχαήλειου (Μέγα Ρεύμα).


Μακρύς ο κατάλογος των κρεμασθέντων στο Μ. Ρεύμα :

 Ο χωρεπίσκοπος Μ. Ρεύματος Θεοδωρουπόλεως Ανθιμος, (τον οποίο ο Οικονόμος ο εξ Οικονόμων, στον επιμνημόσυνο λόγο που εξεφώνησε στον Γρηγόριο τον Ε'. -Απρίλιος 1822- στην Οδησσό, αποκαλεί επιστάτη). Κρεμάστηκε στο πηγάδι του “τσαρσιού”  (της αγοράς) αντίκρυ στον περίβολο της εκκλησίας (συγκεκριμένα απέναντι στο φούρνο του χωριού) μαζί με τους μητροπολίτες Αδριανουπόλεως Δωροθέο Πρώϊο τον Χίου, άλλοτε σχολάρχη της Μεγάλης Σχολής, και τον Τορνόβου Ιωαννίκιον. Όλοι τους κατοικούσαν στο Μ. Ρεύμα, όπως και τόσοι άλλοι αρχιερείς.

Η παράδοση λέγει ότι ο αείμνηστος μητροπολίτης Δέρκων Γρηγόριος, γέροντας του Οικ. Πατριάρχου Γρηγορίου του Στ`, περνούσε με το καΐκι για να πάει στα Θεραπειά (προάστειο στο Βόσπορο). Βλέποντας τους κρεμασμένους συναδέλφους του στο πηγάδι του τσαρσιού του Αρναούτκιοϊ, προαισθάνθηκε το ίδιο τέλος και για τον εαυτό του. Άρχισε λοιπόν από το Μ. Ρεύμα να ψάλλει την νεκρώσιμη ακολουθία. Την τελείωσε ακριβώς στην πόρτα της μητρόπολης όπου τον περίμενε ο δήμιος .

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Βοσπορόσκαλα χιονισμένη.





Τα γεγονότα του 1821, οι μεταβολές των συνθηκών της ζωής, η ανάπτυξη των μέσων της συγκοινωνίας, η δημιουργία στο πέραν μιας νέας ομογενούς αριστοκρατικής κοινωνίας και προ πάντων η δημιουργία ελεύθερης Ελλάδας, αποψίλωσαν σιγά σιγά το Μ. Ρεύμα από το πλήθος των ευγενών Φαναριωτών και άλλων εγκρίτων Ελλήνων. Έχασε την παλαιά του αίγλη. Μ' όλα ταύτα ως τον καιρό της ανταλλαγής των πληθυσμών, οπότε και πολλοί εγκατέλειψαν το χωριό από αδικαιολόγητο φόβο, το Μέγα  Ρεύμα διατηρούσε αρκετή αίγλη και σχεδόν ακέραιο το ομογενές στοιχείο, τον Ελληνικό του χαρακτήρα.