ΧΑΣΑΝ ΜΠΕΛ

Το 5/42 Ευζώνων
Οι άντρες της 57ης όρμησαν αλαλάζοντας. Αλλά τους περίμενε
οδυνηρή έκπληξη. Εκεί ψηλά στη κορυφή του Χασάν Μπελ ήταν
γαντζωμένη μια φούχτα Τσολιάδων. Δεν ήταν ημίθεοι οι πολεμιστές
εκείνοι, ο αρχηγός τους δεν είχε τελειώσει τη Βερολίνιο
Ακαδημία Πολέμου. Είχε, όμως, αριστεύσει στο μεγάλο σχολείο
της μάχης. Οι Τσολιάδες εκείνοι ήταν οι άνδρες του 5/42. Διοικητής
τους ήταν ο Πλαστήρας. Αν το γνώριζε αυτό ο Ρεσάτ, ασφαλώς
δεν θα έδινε το λόγο του στον Κεμάλ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ, ο "Μαύρος Καβαλλάρης".

Οι Τούρκοι έχουν σκαρφαλώσει μέχρι τη μέση της κατηφόρας
του υψώματος, χωρίς να ρίξουν ούτε μια τουφεκιά. Για μια στιγμή
πιστεύουν, ότι οι Γκιαούρηδες έφυγαν. 'Εξαφνα, όμως, η περήφανη
βουνοκορφή ξερνά φωτιά, το φαράγγι αντηχεί με την αλησμόνητη
κραυγή «αέρα!». Οι Τσολιάδες του Πλαστήρα πηδούν από τα οχυ-
ρώματά τους, σαν δαίμονες, οι ξιφολόγχες τους ξεσχίζουν αλύπητα
τις σάρκες των Τούρκων. Για λίγα λεπτά, οι απότομες πλαγιές του
Χασάν Μπελ παρακολουθούν μια τιτανομαχία. Αλλ' οι Τούρκοι δεν
κρατούν για πολύ, φεύγουν πανικόβλητοι. Κι ο Κεμάλ, που παρακολουθεί
κατάπληκτος την απροσδόκητη εξέλιξη, διατάζει, μ' αξιωματικό
του Επιτελείου του, τον Ρεσάτ, να επιτεθεί και πάλι, αμέσως,
μ' όλη τη Μεραρχία του.

Η 57η Μεραρχία ανασυντάσσεται, μεταφέρει τις εφεδρείες της
κι ορμά με λύσσα, ζητώντας εκδίκηση. Τι μεγάλη τύχη για τους
λεβέντες του 5/42! Στις δραματικές εκείνες στιγμές, την ώρα που τα
τμήματα μας υποχωρούν πανικόβλητα, τους δίνεται η ευκαιρία να
διακριθούν — να ξεχωρίσουν. Αλλ' ας αφήσουμε τον ίδιο τον
Κεμάλ ν' αφηγηθεί τη μάχη εκείνη στον λόγο του μπροστά στην
Εθνοσυνέλευση, επέτειο της νίκης, όπως τον μετέδωσε ο τότε αντα-
ποκριτής του «Ελεύθερου Βήματος» στο Παρίσι διακεκριμένος
δημοσιογράφος κ. Γ. Φτέρης, σε μετάφραση από την εφημερίδα
«Χρόνος».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Άνδρες του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων στη Μικρά Ασία. Εμπρός και δεξιά διακρίνεται ο αξιωματικός τους.

Ο Κεμάλ, διακόπτοντας για λίγο την ανάμνηση των θριάμβων
του Στρατού του, είπε:
« Από τό τουρκικόν Στρατηγείον παρηκολούθονν τήν άδιάκο-
πον ύποχώρησιν τον ελληνικού Στρατού. Τίποτε, πλέον δεν μπορούσε
να τον συγκράτηση. Το ηθικόν τον είχεν εκμηδενισθή, όταν
έξαφνα Τούρκος αξιωματικός τού ιππικού έφερε στο Στρατηγείον
την άπροσδόκητον πληροφορίαν, ότι έσημειώθη εις ένα σημείον
άκαμπτος ελληνική άντίστασις. Το σημείο εκείνο ελέγετο 'Ερικνεν- κορυφή 1.310 τού Χασάν Μπελ - καί είχε μεγάλην στρατηγικήν
σπουδαιότητα. Το κτυπούσαμε από το Τασάν Τεπέ. Αλλά δεν
μπορούσαμε να το πατήσουμε».

Κι ο Κεμάλ συνεχίζει:
«Ό Ρεσάτ μπέης, διοικητής της 57ης Μεραρχίας, μου είχε
δώσει τον λόγον του ότι θα το καταλάβη αντί πάσης θυσίας. 'Εν
τούτοις, η ελληνική αντίστασις συνεχίζεται, μολονότι, εβάλλετο
υπό τού ορειβατικού πυροβολικού...».

Ο Κεμάλ διατάζει τον διοικητή της 57ης να επιτεθεί ξανά κι ο
Ρεσάτ, μπαίνοντας επικεφαλής των ανδρών του, εξαπολύει νέες, πιο
λυσσασμένες επιθέσεις κατά του 'Ερικνεν. Αλλ' οι Τσολιάδες μας
αμύνονται σαν ημίθεοι του Ομήρου. Μία ιστορία χιλιάδων χρόνων
ζωντανεύει μέσα στη ψυχή τους και την χαλυβδώνει.

«Κι' ό Ρεσάτ -καταλήγει ο Κεμάλ- ταπεινωμένος, πού μέσα
στην γενικήν αποσύνθεσιν τού εχθρού δεν μπόρεσε να κάμψη την
αντίστασιν μιας χούφτας γενναίων, τινάζει τα μυαλά του στον αέρα.
Αυτοί ήσαν οι Έλληνες. Κι' αυτούς δεν τούς νικήσαμε...».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ του Γιάννη Καψή