ΑΝΤΙΠΟΣΩΠΕΙΑ ΕΣΣΔ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΚΟΜΙΝΤΕΡΝ (Τρίτη διεθνής) διαλύθηκε στις 15/5/1943, η ΕΣΣΔ το καλοκαίρι του 1943 έστειλε στα ΕΑΜοκρατούμενα βουνά το στέλεχος της Κομιντερν Σακαρέλο, αυτός προσπάθησε να φτάσει στην Ελλάδα μέσω Ουγγαρίας , Γιουγκοσλαβίας, χάθηκε κάπου στην Κροατία πιθανόν από ενέδρα των Ουστάσι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Ανδρέας Τζήμας υπήρξε απο τα ηγετικά στελέχη της αριστεράς στην εποχή του και απο τα ιστορικότερα στελέχη του αντιστασιακού αγώνα κατά την διάρκεια του πολέμου.

            Τον Δεκέμβριο του 1943 ο Ανδρέας Τζήμας πήγε στο αρχηγείο του Τίτο και προσπάθησε να αποκαταστήσει επαφή με την εκεί στρατιωτική αντιπροσωπεία της ΕΣΣΔ, με αυτούς γίνηκε ο πιο κάτω διάλογος:

"Δεν έχουμε καμιά αρμοδιότητα για σας, εμείς είμαστε διαπιστευμένοι στις δυνάμεις των γιουγκοσλάβων παρτιζάνων".

«Μα πρέπει κάτι να γνωρίζουμε, Δεν είναι δυνατόν να βαδίζουμε στα σκοτάδια. Μόνον από το Στρατηγείο της Μ Ανατολής θα παίρνουμε κατεύθυνση;»

« Αν θελήσει η κυβέρνησή μας και το Κόμμα να αναμιχθεί, θα στείλει και σε σας μιαν αποστολή».

            Η πρώτη επαφή που είχε ο ΕΛΑΣ-ΕΑΜ-ΠΕΕΑ ήταν από κάποια λόγια του σοβιετικού πρέσβη Νοβίκωφ στο Κάιρο.

            Όταν οι σοβιετικοί έφτασαν στον Προύθο ποταμό την άνοιξη του 1944, τότε μόνο άρχισε το σοβιετικό ενδιαφέρον για το Ελληνικό αντάρτικο.

            Στις 28/7/1944 (δηλαδή τρεις μήνες πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί από την Ελλάδα) στο αντάρτικο  αεροδρόμιο της Νεράιδας προσγειώθηκε ένα αεροπλάνο που ερχόταν από την Ιταλία και μετέφερε 9 Σοβιετικούς, αυτοί ήταν :

Χρήστος Βουτυρίδης (διερμηνέας)

Αντισυνταγματάρχης Γκρ. Ποπώφ (αρχηγός)

Αντισυνταγματάρχης Νικ. Τσερνίτσεφ (πολιτικό στέλεχος)

Αντισυνταγματάρχης Τρογιάν

Ταγματάρχης Ιβάνωφ

Ταγματάρχης Καραμανώφ

Δύο ασυρματιστές ( ο ένας ασυρματιστής είναι ο  Έλληνας Νίκος Βαβούδη, Σοβιετικός πολίτης και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ, τον γνωστό από τη μετεμφυλιοπολεμική υπόθεση των ασυρμάτων του ΚΚΕ). και ένας στρατιώτης.

 

 

            Ο Σαράφης αναφέρει ότι:

«Το αεροπλάνο προσγειώθηκε χωρίς να ειδοποιηθούν οι άγγλοι με χρησιμοποίηση δικού μας προσωπικού. Φυσικά ο άγγλος υπολοχαγός Κούκ που ήταν στην υπηρεσία του αεροδρομίου, έτρεξε, ξαφνιάστηκε που προσγειώθηκε αεροπλάνο χωρίς να το ξέρει και νρέθηκε μπροστά στους ρώσους . Τους χαιρέτησε κι ύστερα οι ρώσοι συνοδευόμενοι από το στρατηγό Τσαμάκο, πήραν το δρόμο για την ΠΕΕΑ».

            Ο C M Woodhouse αναφέρει ότι το αεροπλάνο που μετέφερε την σοβιετική στρατιωτική αποστολή προερχόταν από αγγλοαμερικάνικη βάση της Ιταλίας και οι σοβιετικοί ξεκίνησαν την 25 προς 26 Ιουλίου  1944 για να κάνουν μια πτήση εκπαιδευτικού χαρακτήρα, προσγειώθηκαν στην Γιουγκοσλαβία, κοντά στο αρχηγείο του Τίτο και παρέλαβε δέκα μέλη της σοβιετικής Στρατιωτικής Αποστολής, πάνω από την Ελλάδα έριξε τα δύο από τα μέλη της στην Μακεδονία και τα υπόλοιπα τα προσγείωσε στο αντάρτικο αεροδρόμια «…Η επιχείρηση αυτή, που εκτελέστηκε με επιδεξιότητα και ασφάλεια , όσο και με κακή πίστη, δεν έγινε γνωστή σε κανέναν από τους άλλους Συμμάχους , ώσπου τα οκτώ μέλη της Σοβιετικής Αποστολής, υπό τον συνταγματάρχη Ποπόφ , έφτασαν στο ΓΑ του ΕΛΑΣ στις 26 Ιουλίου το πρωί». Από τα γραφόμενα του C M Woodhouse είναι φανερή η πίκα του υπέστησαν οι άγγλοι από τον σοβιετικό αιφνιδιασμό.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο συνταγματάρχης Γκριγκόρυ Ποπώφ - ο στρατιωτικός τοπάρχης των ''Σοβιετικών'' στον ΕΛΑΣ.

            Την επομένη 29/7/1944 οι ρώσοι έφτασαν στα Πετρίλια, τους παρατέθηκε γεύμα, ο δε λαός έτρεχε από τα γύρω χωριά να τους δει. Ο ΕΛΑΣ τους παρασκεύασε ένα πρόχειρο κατάλυμα, όταν τέθηκε το θέμα αν θέλανε να μείνουν μαζί με τους λοιπούς σύμμαχους ο Ποπώφ ζήτησε να μείνουν χωριστά έτσι αποφασίστηκε να εγκατασταθούν στο συνοικισμό Μάγειρο των Πετριλίων. Στις 30/7/1944 ο Σαράφης τους δέχτηκε στο γραφείο του μαζί με τον επιτελάρχη Παπασταματιάδη και τον Κ Δεσποτόπουλο, μετά τα πρώτα λόγια γνωριμίας ζήτησαν να μάθουν τον ρόλο της αποστολής τους ………. " … μου δήλωσαν ότι είναι στρατιωτική αποστολή ανεξάρτητου συμμαχικού κράτους στον ΕΛΑΣ αποκλειστικά και πως θα εργάζεται σύμφωνα με τις οδηγίες του Γενικού στρατηγείου του ΕΛΑΣ, είναι τμήμα της αποστολής του κόκκινου στρατού στο στρατό του Τίτο , δεν στάλθηκε στην ΠΕΕΑ αλλά στον ΕΛΑΣ, πάντως όμως θα έσει σχέσεις με την ΠΕΕΑ. Με τη συμμαχική αποστολή δεν έχει καμιά υπηρεσιακή σχέση παρά σαν σύμμαχοι θα γνωριστούν και θα έχουν σχέσεις φιλικές".

 

            Ο C M Woodhouse σχολιάζει πολύ ενοχλημένος την όλη υπόθεση της σοβιετικής άφιξης ενδεικτικά αναφέρει «…Ο ΕΛΑΣ που περίμενε ότι η Σοβιετική Αποστολή θα του έφερνε το μάννα από τον ουρανό, είδε ότι ο συνταγματάρχης Ποπόφ δεν ήταν σε θέση ούτε τη βότκα της ομάδας του να προμηθευτεί , όχι να εφοδιάσει τον ΕΛΑΣ με χρυσό , όπλα και πυρομαχικά….»  φυσικά πέρα από την «απογοήτευση» του ΕΛΑΣ είδε και την «έκπληξη» των σοβιετικών για τον ΕΛΑΣ  «… ενώ περίμενε (ο Ποπόφ) να βρει έναν στρατό ίδιο ποιοτικά , αν όχι σε αριθμητική δύναμη , με τον παρτιζάνικο στρατό του Τίτο , βρήκε ένα συφερτό που μόλις τον κάλυπτε μια μεθοδικά συγκεντρωτική διοίκηση….» και σε άλλο σημείο τα βάζει και με τους δύο ότι ο Πόποφ «….δεν είχε την ευκαιρία να δουν από κοντά τις ακραίες μονάδες, οι οποίες χάρη στη συμπάθεια και την εμπιστοσύνη των αξιωματικών της ΣΣΑ, που τις διοικούσαν ουσιαστικά, έκαναν ότι δήθεν έκανε η μεγάλη μάζα του ΕΛΑΣ: πολεμούσαν τους Γερμανούς. Ο συνταγματάρχης Ποπόφ λοιπόν, με τους συνεργάτες του , δεν είδε παρά μόνο τα χαρακτηριστικά εκείνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ με τα οποία το ΚΚΕ περίμενε να τον εντυπωσιάσει περισσότερο και τα οποία τον εντυπωσίασαν ελάχιστα. Ούτε το στρατιωτικό ούτε το πολιτικό επίπεδο του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ του φάνηκαν άξια, για να στείλει ευνοϊκή έκθεση στη Μόσχα……..» και σε αυτό το στυλ βγάζει το συμπέρασμα ότι «…το ΕΑΜ –ΕΛΑΣ δοκίμασε οδυνηρή έκπληξη…» από την σοβιετική παρουσία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ του Σ Ν Γρηγοριάδη τόμος ΙΙΙ εκδόσεις ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

ΤΟ ΜΗΛΟ ΤΗΣ ΕΡΙΔΟΣ του C M  WOODHOUSE εκδόσεις ΒΗΜΑ βιβλιοθήκη.