ΠΕΡΙ ΜΠΑΤΡΑΝΗ (ή Πατράνη ή Βαρτάνη ή Μπαντρώνη)

Ένας από τους διαβόητους χαφιέδες που έδρασε κυρίως στις συνοικίες του Πειραιά ήταν ο Μπατράνης, οι μαρτυρίες για αυτόν τον άνθρωπο είναι πολλές παραθέτω μερικές όπως τις βρήκα σε διάφορα βιβλία. Μέσα από τις μαρτυρίες αυτές μπορεί κανείς να δει πως λειτουργούσε αυτή η συγκεκριμένη κατηγορία των χαφιέδων, οι άνθρωποι αυτοί ήταν πρώην αντιστασιακοί ή μέλη του ΚΚΕ ή άτομα με επάγγελμα που άκουγαν πολλά όπως κουρείς, καφετζήδες, εφημερηδοπώλες κλπ είτε κάτω από το καθεστώς εκβιασμών, είτε λόγω κομματικού - ιδεολογικού παραμερισμού, είτε μετά από βασανισμό, είτε από φτώχια είτε από συνδυασμό όλων των πιο πάνω λόγων περνούσαν στην κατηγορία των μασκοφόρων συνεργατών των κατοχικών στρατευμάτων. 

Ήταν η αθλιέστερη μορφή δοσιλογισμού, το τελευταίο στάδιο των ανθρώπων αυτών ήταν αφού κατέδιδαν, τους πρότειναν οι ίδιοι οι Γερμανοί να σκυλέψουν τους εκτελεσμένους που ήταν θύματά τους, σχεδόν πάντα θεωρούσαν ότι αυτό είναι εντελώς φυσιολογικό, οι Γερμανοί πολλές φορές μετά την χρησιμοποίησή τους αηδιασμένοι και οι ίδιοι από την αθλιότητα που έδειχναν τους κατέβαζαν την κουκούλα και τους εκτελούσαν πάνω στα θύματά τους.

Οι προδότες που χρησιμοποιήθηκαν στο μπλόκο της Κοκκινιάς ήταν οι Κιρκόρ Μπαταβιάν, Γρηγόρης Ιωαννίδης, Μπεμπέκογλου, Μεϊμάρης, Μπατράνης, Λυκουρέζος και οι δοσίλογοι Βακαλόπουλος, Παρθενίου, Τσιμπιδάρος, Τσανακαλιώτης, Τηλέμαχος, Μόρφης (της Ειδικής Ασφάλειας), Μητρόπουλος, Γκίνος μαζί με το λοχαγό Παπαγεωργίου και τον διερμηνέα Ανθόπουλο.

Δείτε έναν διάλογο από το βιβλίο "Αγαπημένο μου Αϊβαλί" του Ντίνου Κουμπάτη που μαρτυράει πως λειτουργούσε αυτός ο άνθρωπος:

Στην περιοχή μας είχαμε αρκετούς δοσίλογους,, ωστόσο ο πιο γνωστός κι ο πιο αιμοβόρος ήταν ο Πατράνης με τα όνομα . Αυτός κατέδωσε πολλούς και το ξέραμε, μα δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα, τον προστάτευαν οι Γερμανοί. Ένα βράδυ μόνο, κάποιοι που φαίνεται πως το λεγε η καρδιά τους, μπήκαν στο σπίτι του με κουκούλες και τον ξυλοκόπησαν άγρια κι από τότε έψαχνε να μάθει ποιοί ήσαν για να τους …περιποιηθεί καταλλήλως …… 

Απρόσκλητος σε δημόσιο χώρο πλησίαζε ανθρώπους τους παρουσίαζε τις θανατηφόρες γνωριμίες του, τους έριχνε υπονοούμενα, ψάρευε για τις οικονομικές τους δυνατότητες, εκβίαζε ευθέως και εμέσως τον ίδιο και κυρίως τα μέλη της οικογενείας του, απειλούσε και στο τέλος ζητούσε "δανεικά" και αγύριστα, αφού  είχε κάνει σαφές ότι σκόπευε να επανέλθει πιεστικότερος.
 

Χαρακτηριστική είναι η σκηνή που ο Μπατράνης (Βαρτάνης) κατέδωσε τον Απόστολο Χατζηβασιλείου, γραμματέα της Κομμουνιστικής Οργάνωσης της περιοχής, όπως περιγράφεται από τον Dominique Eudes: 

«Ένας χαφιές κάνει τη δουλειά του ξέσκεπος. Λέγεται Μπατράνης (Βαρτάνης). Σταματάει μπροστά σε κάποιον Αποστόλη. Όλος ο κόσμος ξέρει πως ο Αποστόλης είναι καπετάνιος του ΕΛΑΣ. Ο Μπατράνης (Βαρτάνης)  ξεραίνεται μπροστά του σε στάση προσοχής, τον χαιρετάει στρατιωτικά και λέει: "Στις διαταγές σας καπετάνιε μου". Ένα χτύπημα ξιφολόγχης βγάζει το αριστερό μάτι του Αποστόλη και σκάβει μια βαθιά χαραματιά στο πρόσωπό του» (σελ. 238).

 

Μετά το μπλόκο οι Γερμανοί σκότωσαν τον Μπατράνη, Λυκουρέζο και τον Μπεμπέκογλου. (ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΗ ΣΗΜΑΙΑ αφ 506 24-07-2007).

 

Υπάρχει σ αρκετά σημεία η επισήμανση ότι ο Μπατράνης ήταν κάποια περίοδο ενταγμένος  στο ΕΑΜ. Ακόμα λένε ότι στεκόταν στην Μενάνδρου στην Αθήνα όπου έκαναν τέρμα τα αυτοκίνητα για την Κοκκινιά και παραμόνευε να δει κανένα άτομο που γνώριζε ότι ήταν στην αντίσταση για να τον παραδώσει στους Γερμανούς.

Παλιός Κοκκινιώτης μου διηγήθηκε ότι αυτός ο άνθρωπος ζούσε περίπου στην στάση Τζανή, είχε μια αδελφή, πατέρα και μητέρα, την ημέρα του μπλόκου οι Γερμανοί τον εκτέλεσαν μαζί με άλλους προδότες, όταν έμαθε τον θάνατο η οικογένεια υπόθεσε ότι τον σκότωσε η αντίσταση, τότε η αδελφή του άρχισε να φωνάζει "Τώρα θα καεί η Κοκκινιά".  Αργά το απόγευμα η αντίσταση έκανε επιδρομή στο σπίτι του Μπατράνη, σκότωσε την αδελφή του στον διάδρομο του σπιτιού, την μάνα του στην κρεβατοκάμαρα και τον πατέρα του σκαρφαλωμένο στην μάντρα την ώρα που προσπαθούσε να διαφύγη. Τον ρώτησαν τι ηλικία είχε και μου είπε "Δες την σκοτωμένη οικογένειά του την είδα με τα μάτια μου, γιατί όλοι επισκεφτήκαμε το σπίτι του μετά, ήμουν μικρό παιδί τότε, αλλά εκτιμώ ότι ήταν 20 με 25 χρονών τσογλάνι".

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Οι καπετάνιοι του Dominique Eudes εκδόσεις  ΒΗΜΑ βιβλιοθήκη.

Αγαπημένο μου Αιβαλί του Ντίνου Κουμπάτη εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.

ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΗ ΣΗΜΑΙΑ αφ 506 24-07-2007.