Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

ΕΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑ ΕΡΩΤΙΚΟΥ ΠΑΘΟΥΣ

Η δολοφονία του Φιλίππου είναι μια σκοτεινή υπόθεση αλαζονείας, ομοφυλοφιλικού έρωτα που διαδραματίζεται την στιγμή που γίνονται δύο   πράγματα, πρώτον εορτασμός για γάμο και δεύτερον εντατική προετοιμασία στρατιωτική και πολιτική για τον πόλεμο κατά των Περσών που ήδη είχε αποφασιστεί.

 

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, ο Φίλιππος έχει ήδη νικήσει στην Χαιρώνεια η τελευταία δυνατή αντίσταση στην ηγεμονία του από τους Έλληνες έχει καμφθεί, στην Σικελία σκοτώθηκε ο Αρχίδαμος  ο βασιλιάς της Σπάρτης σε μάχες (εμφυλιακές) μεταξύ Ταραντινών και Λευκανών (ο Αρχίδαμος πολεμούσε μαζί με τους Ταραντινούς), Ο Τιμολέων πέθανε δοξασμένα στις Συρακούσες και ο Φίλιππος στην Κόρινθο συγκάλεσε συνέδριο των Ελλήνων όπου τον εξέλεξαν στρατηγό των Ελλήνων με πλήρη εξουσία για την εκστρατεία κατά των Περσών.

ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ

Οι πρώτες ενδείξεις φάνηκαν από την αρχή, στα πλαίσια της εκστρατείας ο Φίλιππος ρώτησε τους Δελφούς και πήρε των πιο κάτω χρησμό:

«Έστεπαι μεν ο ταύρος, έχει τέλος, έστιν ο θύσων» δηλαδή: « Ο ταύρος είναι στεφανωμένος. Όλα είναι τελειωμένα κι υπάρχει αυτός που θα τον θυσιάσει».

Τώρα ο με Φίλιππος σαν ταύρο είδε την Περσία και σαν θύτη του τον εαυτό του και χάρηκε, τα γεγονότα έδειξαν ότι ο ταύρος ήταν ο ίδιος και ο θύτης άλλος…

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η δολοφονία του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας, γκραβούρα του 19ου αιώνα.

Στην συνέχεια έκανε μεγάλες εορταστικές εκδηλώσεις στις Αιγές προς τους Θεούς! (το θαυμαστικό το βάζω διότι στην συνέχεια θα δούμε ότι η ευλάβειά του συνοδευόταν με θεϊκή ύβρη), οι εορταστικές αυτές εκδηλώσεις συνδυαζόντουσαν με τους γάμους της κόρης του (από την Ολυμπιάδα) της Κλεοπάτρας με τον βασιλιά των Ηπειρωτών Αλέξανδρο (αδελφός της Ολυμπιάδος), οι θρησκευτικές τελετές και ο βασιλικός γάμος έδινε την αφορμή να συγκεντρώσει φίλους βάρβαρους για να φιλοφρονήσει τους Έλληνες που τον είχαν κάνει γενικό αρχηγό της εκστρατείας κατά των Περσών.

Οι εκδηλώσεις ήταν φαντασμαγορικές, πλήθος προσωπικοτήτων τον στεφάνωσαν με χρυσούς στεφάνους, και ο κήρυκας φώναζε προφητικά: «Αν κανείς επιβουλευθεί την ζωή Φιλίππου και  καταφύγει στην Αθήνα, να παραδοθεί για να τιμωρηθεί», απ ότι ακουγόταν όμως στον λαό ήταν έντονη η φημολογία που προμηνούσε τον θάνατο του βασιλιά.

Στο βασιλικό συμπόσιο ο ηθοποιός Νεοπτόλεμος επέλεξε να πει ένα χαμένο κομμάτι από τραγωδία του Αισχύλου, επίκαιρο με την εκστρατεία του Φιλίππου που επίπληττε την ευδαιμονία του Πέρση βασιλιά, που όμως έδενε τόσο πολύ με τα γεγονότα της δολοφονίας του Φιλίππου που θα ακολουθούσαν. Απήγγειλε ο ηθοποιός:

« Τα μυαλά σας πετούνε τώρα πάνω από τους αιθέρες (φρονείτε νυν αιθέρος υψηλότερον) κι ονειρεύεστε απέραντα χωράφια, κι όλο ψηλότερα να κτίσετε τα σπίτια σας στοχάζεστε, άφρονες που νομίζεται ατελείωτη μπροστά σας η ζωή.

Μα να που φτάνει γρήγορα, έρποντας στου  δρόμου το σκοτάδι κι άξαφνα δίχως να φαίνεται αρπάζει και ξεριζώνει τις τρανές ελπίδες των θνητών, ο Άδης ο πολύμοχθος» και συνέχισε ο ηθοποιός, με τον Φίλιππο καταγοητευμένο να βλέπει στο μήνυμα του ποιήματος την υποταγή του Πέρση βασιλιά και όχι την περιγραφή του δικού του ριζικού.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η δολοφονία του Φιλίππου Β΄ από τον Παυσανία, μια ακόμα απεικόνιση από διαφορετική οπτική γωνία.

Η ΥΒΡΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ

Όταν τελείωσε το φαγοπότι, το πλήθος άρχισε να συγκεντρώνεται από την νύχτα στο θέατρο και τα ξημερώματα σχηματίστηκε πομπή με αγάλματα των δώδεκα θεών φιλοτεχνημένα με μεγάλη τέχνη, δίπλα στους δώδεκα θεούς ο Φίλιππος έβαλε και ένα δέκατο τρίτο άγαλμα με την μορφή του, εμφανίζοντας τον εαυτό του σύνθρονο με τους θεούς «σύνθρονον εαυτόν αποδεικνύοντος του βασιλέως τοις δώδεκα θεοίς».

Ύβρις προς τους θεούς τεραστίων διαστάσεων για την οποία όμως ποιος τολμούσε να μιλήσει;

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ

Όταν γέμισε το θέατρο εμφανίστηκε ο Φίλιππος με λευκό ιμάτιο χωρίς προσωπική φρουρά, για να δείξει ότι τον προστάτευε η αγάπη όλων των Ελλήνων, και εκεί στον κολοφώνα της δόξης του «σύνθρονος» των θεών, καλοτυχιζόμενος από τους ανθρώπους, το κελτικό μαχαίρι εταίρου του  πήρε την ζωή.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η ομοφυλοφιλία στην αρχαία Ελλάδα δεν είχε πάντα την διαστροφική  μορφή που έχει σήμερα.

Ο σωματοφύλακάς του Παυσανίας τοποθέτησε άλογα στις πύλες της πόλης, πήγε στην είσοδο του θεάτρου με ένα κέλτικο μαχαίρι κρυμμένο μέσα από τα ρούχα του και όταν ο Φίλιππος διέταξε τους φίλους του να τον ακολουθήσουν, ενώ οι σωματοφύλακες ήταν σ απόσταση, βλέποντας ο Παυσανίας ότι ο βασιλιάς είναι μόνος του, όρμησε και του τρύπησε τα πλευρά.

Αμέσως έσπευσε προς τις πύλες όπου είχε αφήσει τα άλογα για να διαφύγει, οι σωματοφύλακες άλλοι όρμησαν προς το σώμα του βασιλιά και άλλοι καταδίωξαν τον δολοφόνο, μεταξύ αυτών και ο Λεόννατος, ο Περδίκκας και ο Άτταλος.

Ο Παυσανίας όμως στάθηκε άτυχος διότι λίγο πριν καταφέρει να ανέβει στο άλογο, μπλέχτηκε το υπόδημά του σ ένα κλήμα μ αποτέλεσμα να πέσει κάτω, έτσι ο Περδίκκας και οι άντρες του τον έπιασαν και τον σκότωσαν επί τόπου με κοντάρια, «αν επί τον ίππον αναπηδήσας, ει μη της υποδήσεως περί άμπελον τινά περιπλακείσης έπεσεν».

ΕΓΚΛΗΜΑ ΠΑΘΟΥΣ ΚΑΙ ΔΟΞΟΜΑΝΙΑΣ

Ποιος όμως τον σκότωσε και γιατί;

Ο Φίλιππος είχε στην φρουρά του ένα ομορφόπαιδο τον Παυσανία τον Μακεδόνα από την Ορεστίδα ήταν «δια το κάλος φίλος γεγονώς του Φιλίππου» και ο νοών  νοείτο. Ο Φίλιππος όμως αγάπησε έναν άλλον νέο Παυσανίας (και αυτός), ο Παυσανίας ο πρώτος ζήλεψε και πήγε στον Παυσανία τον δεύτερο και τον έβρισε, του είπε πολλά μεταξύ των οποίων τον αποκάλεσε ερμαφρόδιτο που δέχεται πρόθυμα τον έρωτα του καθένα «φήσας ανδρόγυνον είναι και τους βουλομένων έρωτας ετοίμως προσδέχεσθαι».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αττική μελανόμορφη λήκυθος. Ο εραστής συνευρίσκεται με τον ερωμένο στην στάση του "διαμηρίζειν" (500-475 πΧ). Τσιβίτα Καστελλάνα, αρχαιολογικό μουσείο Argo Falisco. Το μικρό ποσοστό απεικόνισης ομοφυλοφιλικών ερώτων σε αρχαία αγγεία δείχνει ότι ναι μεν υφίσταντο οι gay σχέσεις, χωρίς ωστόσο να κυριαρχούν.

Ο Παυσανίας Β δεν μίλησε αλλά το πήρε πολύ βαριά το πράγμα, πήγε στον Άτταλο (ανεψιός της Κλεοπάτρας δεύτερης γυναίκας του Φιλίππου) και του είπε τον πόνο του και στο τέλος του είπε ότι σκέφτεται να αυτοκτονήσει.

Και αυτοκτόνησε ο   Παυσανίας Β με τρόπο θεαματικό, μετά από λίγες ημέρες από την σκηνή μεταξύ των δύο Παυσανίων, ο Φίλιππος πολεμούσε τον Πλευρία τον βασιλιά των Ιλλυρίων, οι Ιλλυριοί τόξευαν να σκοτώσουν τον Φίλιππο και τότε στάθηκε μπροστά στον Φίλιππο ο Παυσανίας Β και δέχτηκε τα βέλη που προοριζόντουσαν για τον Φίλιππο αυτός «διαγωνιζομένου προ του βασιλέως στας απάσας τας φερόμενας επ αυτόν πληγάς ανεδέξατο τω ιδίω σώματι και μετήλλαξεν».

Ο Άτταλος τώρα που ήταν ο καλύτερος στρατηγός του Φιλίππου και μάλιστα του είχε αναθέσει να προετοιμάσει με επιχειρήσεις στην Μ Ασία τον πόλεμο κατά των Περσών, απ ότι φαίνεται συμπαθούσε τον Παυσανία Β και απ ότι φαίνεται ήταν παλιόμουτρο απ τα λίγα.

Ο Άτταλος λοιπόν κάλεσε στην σκηνή του τον Παυσανία Α και αφού τον πότισε άφθονο κρασί, έτσι όπως ήταν αναίσθητος από  την οινοποσία τον παρέδωσε στους μουλαράδες (που μετέφεραν εφόδια για τον στρατό) για να τον … εξευτελίσουν «εκάλεσεν επί δείπνον τον Παυσανίαν και πολύν εμφορήσας άκρατον παρέδωκεν αυτού το σώμα τοις ορεωκόμοις εις ύβριν και παροινίαν εταιρικήν»!

 

Όταν συνήλθε από το μεθύσι ο Παυσανίας και αντελήφθει ότι  είχε γίνει αντικείμενο παρτούζας των μουλαράδων του στρατού «ανανήψας εκ της μέθης και τη του σώματος ύβρει περιαλγής γενόμενος…» έσπευσε στον Φίλιππο και δημόσια κατηγόρησε τον Άτταλο για τον εξευτελισμό που του έκανε.

Ο Φίλιππος δεν πίστευε στα αυτιά του αυτά με αυτά  που άκουσε, αλλά πώς να τιμωρήσει τον συγγενή του Άτταλο που ήταν και στρατηγός της στρατιωτικής δυνάμεως που είχε προ αποσταλεί στην Μ Ασία και ήταν και παληκαράς στον πόλεμο. Ήθελε να συμβιβάσει τα πράγματα και να καταπραΰνει τον Παυσανία και βρήκε την λύση να του δώσει πολλά δώρα και να τον κάνει πάλι σωματοφύλακά   του, δείχνοντάς του αυτή την ιδιαίτερη τιμή πίστευε ότι ούτε γάτα ούτε ζημιά.

Ο Παυσανίας όμως ζητούσε εκδίκηση και τώρα ήθελε να εκδικηθεί και τον δράστη (Άτταλο) και το Φίλιππο που δεν τιμώρησε τον δράστη.

Ο Παυσανίας εκτός των άλλων ήταν και μορφωμένος είχε σπουδάσει δίπλα στον σοφιστή – γραμματικό Ερμοκράτη  που ήταν και δάσκαλος του Καλλίμαχου, απ αυτόν – τον Ερμοκράτη – είχε μάθει ότι για να γίνει κανείς γνωστός και να τον θυμούνται οι επόμενες γενεές πρέπει να σκοτώσει αυτόν που μεγαλούργησε, γιατί μαζί με την μνήμη αυτού θα συμπεριληφθεί και η μνήμη αυτού που τον σκότωσε «πως αν τις γενοίτο επιφανέστατος…. Ει τον τα μέγιστα πράξαντα ανέλοι, τη γαρ περί τούτου μνήμη συμπεριληφθήσεσθαι και τον την αναίρεσιν αυτού ποιησάμενος».

Ο Παυσανίας λοιπόν συνέδεσε την φιλοδοξία του για αναγνωρισημότητα και την οργή του για το πάθημά του και αποφάσισε να σκοτώσει τον Φίλιππο.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Απεικόνιση κανονικής ομοφυλοφιλικής συνεύρεσης την οποία παρακολουθεί γυναίκα.

Ο Φίλιππος βασίλεψε 24 χρόνια και έγινε ο ισχυρότερος βασιλιάς της Ευρώπης, λένε μάλιστα ότι ο Φίλιππος ήταν υπερήφανος περισσότερο για την στρατηγική του ικανότητα και τις διπλωματικές του επιτυχίες παρά για την ανδρεία του στις μάχες, «σεμνύνεσθαι μάλλον επί τη στρατηγική συνέσει και τοις δια της ομιλίας επιτεύγμασιν ήπερ επί τη κατά τας μάχας ανδρεία».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΔΙΟΔΩΡΟ Ο ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ τόμος ΙΔ εκδόσεις ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ