ΜΑΧΗ ΣΤΟΝ ΚΡΙΜΙΣΟ ΠΟΤΑΜΟ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Τιμολέων  σαλπάρει για τη Σικελία.

Ο Τιμολέων ο Κορίνθιος μετά τις επιτυχίες που είχε σ όλες τις επιχειρήσεις του στην Σικελία σκέφτηκε να μεταφέρει ον πόλεμο κατά των Καρχηδονίων στα εδάφη τους, συγκέντρωσε ένα περιορισμένο αριθμό στρατιωτών από τις Συρακούσες, κατά τον Διόδωρο 12.000 άνδρες και κατά τον Πλούταρχο 3.000 Συρακούσιους και 4.000 μισθοφόρους, στην περίοδο της εκστρατείας αντιμετώπισε εξέγερση στους μισθοφόρους με αρχηγό τον Θρασία τον Φωκέα και έχασε 1.000 απ αυτούς οι οποίοι και γύρισαν στις Συρακούσες, έτσι η δύναμή του μειώθηκε, παρά την μείωση που υπέστη το στράτευμά του βάδισε κατά των εχθρών.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Σικελία το 380 π.Χ. Στα χρόνια του Τιμολέοντα οι Καρχηδόνιοι είχαν προωθηθεί αρκετά προς τα ανατολικά, καταλαμβάνοντας και καταστρέφοντας σημαντικές ελληνικές πόλεις. Με την συνθήκη του 338 π.Χ., η καρχηδονιακή κυριαρχία περιορίστηκε ξανά στο βορειοδυτικό άκρο. Στον χάρτη φαίνεται και ο ποταμός Κρίμησος, αν και η ακριβής τοποθεσία της μάχης δεν είναι γνωστή.

Η δύναμη των Καρχηδονίων ήταν σχεδόν εξαπλάσια απ αυτή του Τιμολέοντα 70.000 πεζοί με 10.000 ιππείς, πολεμικά άρματα και ζεύγη αλόγων (για μεταφορά οχημάτων) και 200 πολεμικά σκάφη και πάνω από 1.000 φορτηγά που μετέφεραν άλογα, βέλη, τρόφιμα και άλλα εφόδια.

Την παραμονή της μάχης συγκέντρωσε το στράτευμά του ο Τιμολέων και με φλογερούς λόγους τους ενέπνευσε θάρρος, υπενθυμίζοντάς την μάχη της Ιμέρας το 480πχ , την στιγμή που μιλούσε ο Τιμολέων έτυχε να περνούν μερικά υποζύγια που μετέφεραν σέλινα   για τα στρώματα, αυτό ο Τιμολέων το εξήγησε σαν προμήνυμα νίκης διότι οι νικητές στους αγώνες των Ίσμιων στεφανωνόντουσαν με σέλινο. Έτσι τους παρότρυνε ο Τιμολέων να πλέξουν στεφάνια από τα σέλινα και να τα φορέσουν.

Με αυτό το ηθικό το 340πχ προχώρησε ο στρατός του Τιμολέοντα και κατέλαβε μια λοφοσειρά στον Κρίμισο ποταμό, που τον είχαν περάσει ήδη 10.000 Καρχηδόνιοι, η μάχη που ακολούθησε νίκησαν οι Έλληνες με τον Τιμολέοντα να χτυπά το κέντρο  της εχθρικής παράταξης, αλλά εν τω μεταξύ πέρασαν το ποτάμι η κύρια δύναμη των Καρχηδονίων και η κατάσταση εξισοροποίθηκε   «ήδη δε φευγόντων των διαβεβηκότων η πάσα δύναμις των Καρχηδονίων περαιωθείσα το ρείθρον διωρθώσατο την των ιδίων ήτταν».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τιμολέων ο Κορίνθιος.

Έτσι η μάχη ανανεώθηκε και οι Καρχηδόνιοι πλημμύρησαν τους Έλληνες με το πλήθος τους. Τότε ξέσπασε βροχή δυνατή με χαλάζι, αστραπές, βροντές και δυνατό άνεμο, την βροχή και το χαλάζι οι Έλληνες δεχόντουσαν στα νώτα τους ενώ οι Καρχηδόνιοι στο πρόσωπο τους, η κατάσταση αυτή ανάγκασε τους Καρχηδονίους να τραπούν σε φυγή «όμβρος κατερράγη και χαλάζης ευμεγέθους πλήθος, αστραπαί τε και βρονταί μετά πνευμάτων μεγάλων κατέσκηπτον και τούτων απάντων θυελλοφορουμένων τοις μεν Έλλησι κατά νώτου, τοις δε βαρβάροις κατά πρόσωπον οι περί τον Τιμολέοντα το σύμπτωμα ραδίως υπέμεινον , οι δε Φοίνικες το μέγεθος της περιστάσεως φέρειν αδυνατούντες».

Καθώς έτρεχαν προς τον ποταμό πεζοί, ιππείς και άρματα πατούσε ο ένας τον άλλον και λόγχιζε ο ένας τον άλλον, ενώ ταυτόχρονα οι Έλληνες τους μαχόντουσαν από πίσω. Έτσι χάθηκαν πολλοί Καρχηδόνιοι από τον πανικό τους, άλλοι πάλι πνίγηκαν από την ορμή του ποταμού (ο οποίος λόγω της βροχής είχε φουσκώσει). Στην μάχη αυτή έχασαν τα περισσότερα άρματά τους, σκοτώθηκαν 10.000 και αιχμαλωτίστηκαν περισσότεροι από 15.000 άνδρες, τα μεταγωγικά, τα υποζύγια και οι άμαξες με τα εφόδια έπεσαν στα χέρια των Ελλήνων, από τα όπλα τα περισσότερα χάθηκαν στο ποτάμι, ενώ στην σκηνή του Τιμολέοντα μεταφέρθηκαν 1.000 θώρακες και 10.000 ασπίδες, μερικά απ αυτά αφιερώθηκαν σε ναούς των Συρακουσών και κάποια στον ναό του Ποσειδώνα στην Κόρινθο. Το χειρότερο για τους Καρχηδόνιους ήταν ότι έχασαν τον Ιερό λόχο τους που αποτελείτο από 2.500 άνδρες.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Κορινθιακό Νόμισμα, που απεικονίζει τον Τιμολέοντα.

Μεταξύ των λαφύρων υπήρχαν και πολλά χρυσά και ασημένια ποτήρια και πολυάριθμα προσωπικά αντικείμενα, ο Τιμολέων αυτά τα χάρισε στους στρατιώτες του. Όσοι γλύτωσαν από τους Καρχηδονίους πήγαν στο Λιλύβαιο και εκεί μετέφεραν τον τρόμο τους και τον πανικό τους, τέτοια ήταν η τρομάρα τους ώστε αρνούντο να επιβιβαστούν στα πλοία τους και να αποπλεύσουν για την Λιβύη.

Στην Καρχηδόνα έμαθαν ο μέγεθος της καταστροφής και άρχισαν να πιστεύουν ότι ο Τιμολέων θα βαδίσει εναντίον τους με τον στρατό του, επανάφεραν από την εξορία τον καλύτερο στρατηγό τους, τον Γάσκωνα τον γιο του Άννωνος και αποφάσισαν να μη στρατολογούν στο μέλλον παρά μόνο αλλοεθνείς και κυρίως Έλληνες με πολύ υψηλούς μισθούς, έστειλαν δε πρέσβεις στην Σικελία να κλείσουν ειρήνη με όποιους όρους ήταν δυνατόν.

Στην ειρήνη οι Καρχηδόνιοι δέχτηκαν ότι όλες οι Ελληνικές πόλεις είναι ελεύθερες και ότι το όριο (σύνορο) θα είναι ο ποταμός Λύκος, αποδέχτηκαν να μη βοηθούν τυράννους και όλα αυτά έγιναν με πολλές παρακλήσεις από μέρους τους «πολλά δεηθέντες…».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η μάχη στον Κρίμισο ποταμό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΔΙΟΔΩΡΟΣ Ο ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ βιβλίο ΙΣΤ εκδόσεις Γεωργιάδη.